Đền Cao An Phụ, Kinh Môn – Thắng cảnh quốc gia đặc biệt Hải Dương

Về Hải Dương và ghé thăm đền Cao An Phụ, điểm đến nổi tiếng đất Kinh Môn, du khách sẽ được chiêm ngưỡng nét độc đáo của kiến trúc, tìm hiểu về văn hóa tâm linh và ngắm nhìn khung cảnh thiên nhiên kỳ thú.

Giới thiệu Đền Cao – An Phụ Hải Dương

Cách TP. Hải Dương khoảng 40km về phía Đông Bắc, có một ngôi đền thiêng đã được công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt, nhưng chưa được nhiều người biết tới. Đền Cao An Phụ tọa lạc ở đỉnh cao nhất của ngọn núi An Phụ thuộc địa bàn xã An Sinh huyện Kinh Môn với chiều dài đến 17km và cao 246m là nơi thờ An Sinh Vương Trần Liễu thân phụ của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Trần Liễu sinh năm Kiến Gia đầu tiên 1211 là anh ruột của vua Trần Thái Tông. Theo lịch sử ghi lại trong thời kỳ mới dựng nghiệp, đứng trước mối họa xâm lăng từ ngoại bang, Trần Liễu đã cùng con trai là Hưng Đại Đại Vương thống nhất triều đình và đoàn kết toàn dân để đánh tan quân xâm lược với 3 lần chiến thắng quân Mông – Nguyên.

Năm 1237, triều đình đã cắt đất ở nhiều xã như An Phụ, An Sinh, An Dưỡng… để ban cho Trần Liễu lập thái ấp và phong làm An Sinh Vương. Sau khi ngài mất vào năm Nguyên Phong thứ nhất 1251, người dân đã lập đền thờ ông ở núi an Phụ và chính là đền Cao An Phụ ngày nay. Ngoài khu vực đền Cao chính nằm trên đỉnh núi thì xung quanh không gian hùng vĩ của dãy An Phụ người ta cũng xây dựng nhiều công trình kiến trúc gắn liền với sự nghiệp của An Sinh Vương Trần Liễu. 

Kiến trúc Đền Cao – An Phụ – Hải Dương

Nằm giữa một không gian hùng vĩ của núi rừng nên ngôi đền sở hữu vẻ đẹp rất ấn tượng được người đời xưng tụng từ lâu. Từ đền Cao An Phụ nhìn về hướng Đông Bắc chính là dãy Yên Tử sừng sững, phía Tây Bắc là nam thiên đệ lục động Kính Chủ với dòng sông Kinh Thầy uốn lượn, phía Tây Nam chính là miền châu thổ rộng lớn, nơi có những cánh đồng thẳng cánh cò bay.

Núi An Phụ là dãy núi đất pha sa thạch và sỏi kết, thoai thoải dễ leo, có thể lên từ bất cứ hướng nào. Phía đông có bốn khe nhỏ: Khe Gạo, Khe Tài, Khe Đá, Khe Lim. Trước kia rừng có nhiều gỗ quý như Lim, Tùng, Bách… Chân núi và thung lũng là những cây rừng, sườn núi có sim xen lẫn lối mòn.Đỉnh núi An Phụ chia làm hai ngọn nhỏ, ngọn phía Nam có đền thờ An Sinh Vương Trần Liễu, tục gọi là Đền Cao, Đền được xây dựng vào thời nhà Trần. Với các công trình và dấu tích như: Đền chính, Nghi Môn Ngoại, Nghi Môn Nội, chùa Tường Vân- xung quanh còn các cây cổ thụ 600 – 700 năm tuổi… Đền được xây dựng theo kiểu kiến trúc tiền nhất hậu đinh, gồm có tiền tế, trung từ và hậu cung. Hậu cung có thờ tượng Trần Liễu và 2 cháu nội Đệ Nhất Vương Cô và Đệ Nhị Vương Cô là 2 con gái của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn nổi tiếng linh thiêng.

Đặc biệt tại gian hậu cung, tương truyền chính là nơi để hài cốt của An Sinh Vương, khu vực này ngày thường sẽ hạn chế người vào, chỉ đến ngày giỗ của Ngài thì mới mở để mọi người vào lễ và dâng hương. 

Khoảng giữa hai đỉnh núi là chùa Tường Vân cổ kính, tục gọi là chùa Cao. Đến thời Hoàng Định (1600-1619) triều đình trích công quỹ giao cho sư Nam Nhạc Phụ tu bổ và liên tiếp trong các thế kỷ sau, chùa không ngừng được trùng tu, tạo nên cảnh “Đào Nguyên”. Bên dưới trước chùa còn một giếng thiêng, gọi là giếng Ngọc, quanh năm ăm ắp nước, trong vắt.

Một điểm tham quan không thể bỏ qua tại di tích này là tượng Quốc Công Tiết Chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, tọa lạc trên một ngọn núi thuộc dãy An Phụ có độ cao 200m so với mực nước biển, thấp hơn Đền Cao An Sinh Vương chừng 50m. ượng Đức Thánh Trần được tạc bằng đá xanh núi Nhồi Thanh Hóa, cao 9,7m. Bức tượng thể hiện một vị tướng văn võ song toàn, chân dung quắc thước nhưng nhân hậu. Bên cạnh bức tượng Trần Hưng Đạo là bức phù điêu bằng đất nung dài 45m, cao 2,5m do các nghệ nhân Long Xuyên – Bình Giang – Hải Dương thực hiện. Đây là bức phù điêu bằng đất nung lớn nhất nước ta, tái hiện lịch sử 3 cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông của quân dân nhà Trần.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Lễ hội đền Cao

Lễ hội đền Cao – An Phụ diễn ra từ ngày 26/3 đến ngày 1/4 âm lịch, với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao đa dạng, phong phú hấp dẫn du khách thập phương.

Lễ hội đền Cao An Phụ được tổ chức vào ngày 1.4 âm lịch hằng năm, kéo dài trong 3 ngày. Trong đó, lễ chính vào sáng 1.4 với nghi thức khai hội, các nghi lễ tưởng niệm An Sinh vương Trần Liễu. Lễ hội gồm các nghi lễ mộc dục, cáo yết, rước kiệu, lễ tạ và các hoạt động phần hội như thi gói bánh chưng, giã bánh dày, thi đấu thể thao.

Kinh nghiệm đi đền Cao An Phụ

Mặc dù đền Cao An Phụ nằm trên đỉnh núi cao nhưng đường xá ở đây đã được khơi thông rất thuận tiện. Từ Hà Nội muốn đến đền Cao An Phụ du khách có thể di chuyển bằng ô tô hoặc xe máy trong khoảng 2h. Với xe máy và ô tô du khách có thể đi theo lộ trình cầu Vĩnh Tuy Hà Nội rẽ vào đường Cổ Linh đến Thạch Bàn rồi rẽ phải vào đường cao tốc Hà Nội – Bắc Giang/ QL5 đến ĐT388 rẽ vào đường Trần Hưng Đạo DDT189/ĐT 389 sau đó đi thướng đường tắt thêm 1km là sẽ đến đường đền Cao An Phụ. Với xe khách du khách đến bến xe Gia Lâm, Mỹ Đình hoặc Giaps Bát bắt xe đi đến Kinh Môn với giá 50,000đ/Vé/Người. Từ bến xe khách Kinh Môn bạn bắt xe lên đền Cao An Phụ khoảng 7km.

Lời kết

Đất Hải Dương xưa nay luôn là nơi hội tụ của những công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn văn hóa lịch sử, đến với mảnh đất này, du khách sẽ có cơ hội khám phá những nét độc đáo về văn hóa, kiến trúc mang đậm dấu ấn của lời gian và lịch sử, đền Cao An Phụ là một trong những địa danh nổi bật. Du lịch Hải Dương và check-in đền Cao An Phụ để nhìn về chiều dài lịch sử và đắm chìm trong không gian linh thiêng đậm bản sắc văn hóa, tâm linh Việt sẽ là trải nghiệm tuyệt vời với bất cứ ai. 

Hằng năm cứ đến ngày 1-4 Âm lịch là ngày giỗ của An Sinh Vương, đền Cao An Phụ sẽ tấp nập du khách về dâng hương, chiêm bái cũng như thăm quan quần thể di tích. Thời điểm này sẽ có rất nhiều hoạt động văn hóa, tâm lịch đặc sắc nên bạn có thể ghé thăm để tìm hiểu về nét đẹp văn hóa bản địa của người dân địa phương. Từ đền Cao An Phụ, bạn có thể kết hợp ghé thăm động Kính Chủ hoặc khu di tích danh thắng Côn Sơn Kiếp Bạc vì chúng khá gần nhau.